Nie zawsze zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej jest równoznaczne ze stwierdzeniem nieprawidłowości w rozliczeniach podatku od towarów i usług. Dość często kontrole mają na celu przeciwdziałanie popełnieniu przestępstwa skarbowego – przeprowadzenie kontroli jest niezbędne i ma charakter prewencyjny. Jako przedsiębiorca powinieneś wiedzieć, czego możesz się spodziewać w toku kontroli i rozumieć swoje prawa. Przybliżymy Ci zasady i zakres procedur kontrolnych, a także podpowie, jak możesz się do nich przygotować.
Czym jest kontrola podatkowa?
Art. 281 Ordynacji podatkowej stanowi podstawy do przeprowadzenia kontroli. Organ podatkowy przeprowadza kontrolę podatkową u podatników, płatników, inkasentów oraz ich następców prawnych. Celem kontroli u przedsiębiorcy jest weryfikacja, czy tak zwani „kontrolowani” wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Niezbędne jest wskazanie zakresu kontroli w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli podatkowej. Warto także wiedzieć, że kontrola rozliczenia podatków zawsze jest wszczynana z urzędu, a nie na czyjś wniosek.
Jak przebiega kontrola podatkowa? Co sprawdza urząd skarbowy podczas kontroli?
Zgodnie z art. 282b Ordynacji podatkowej, kontrola jest w większości przypadków uprzednio zapowiedziana urzędowym pismem. Wszczęcie kontroli podatkowej następuje nie wcześniej niż po upływie 7 dni po potwierdzeniu odebrania zawiadomienia o planowanej kontroli, nie później jednak niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia. Kontrolowany przedsiębiorca ma więc czas na przygotowanie się do kontroli.
Jego obowiązkiem jest:
- usprawnienie prowadzenia kontroli i udzielenie wszelkich wyjaśnień dotyczących określonego zakresu kontroli,
- przedstawienie w języku polskim żądanych dokumentów oraz zapewnienie wyciągów z ksiąg podatkowych, w tym dowodów księgowych zapisanych w postaci elektronicznej jednolitego pliku kontrolnego,
- umożliwienie organom dokumentowania wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia.
Kontrola podatkowa może być wszczęta po okazaniu kontrolowanemu imiennego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli oraz legitymacji służbowej.
Ile może trwać kontrola podatkowa i gdzie się odbywa?
Art. 284b ordynacji podatkowej wskazuje, że kontrola powinna zostać zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie wskazanym w upoważnieniu. Istnieje oczywiście możliwość niezakończenia kontroli w terminie wskazanym wyżej, o ile organ kontrolujący zawiadamia o tym na piśmie kontrolowanego, podając przyczynę przedłużenia kontroli. Zgodnie z treścią przepisu art. 55 ustawy Prawo przedsiębiorców łączny czas trwania wszystkich kontroli w jednym roku kalendarzowym jest różny dla poszczególnych kategorii przedsiębiorców i wynosi od 12 do 48 dni roboczych.
Miejscem prowadzenia kontroli jest co do zasady siedziba przedsiębiorcy oraz miejsce przechowywania dokumentów związanych z przedmiotem kontroli. Istnieje także możliwość prowadzenia postępowania kontrolnego w budynku organu podatkowego, jeśli ma to wpływ na dobro postępowania lub też przedsiębiorca rezygnuje z uczestnictwa w kontroli.
Terminem zakończenia kontroli podatkowej jest dzień dostarczenia protokołu z kontroli, zawierającego ustalenia z kontroli. Nie jest to równoznaczne z otrzymaniem decyzji organu podatkowego – taka decyzja jest wydawana po przeprowadzeniu postępowania podatkowego.
Przedsiębiorco – sprawdź, jakie masz prawa!
Kontrolowany ma możliwość:
- złożenia korekt deklaracji podatkowych jeszcze przed terminem kontroli, jeśli podejrzewa jej zasadność,
- wyznaczenia pełnomocnika, o ile nie czuje się na siłach do samodzielnego uczestnictwa w kontroli,
- udziału we wszystkich czynnościach,
- składania wniosków o przeprowadzenie dowodu,
- dostępu do akt sprawy,
- wniesienia sprzeciwu.